Bu yazıyı, Finlandiya Radyo-Televizyon Kurumu YLE'nin internet sayfasından çevirdim. Genel bir yazı, herkes biliyordur. Yine de...
Bütün çocuklara bol bol sağlık!!!
KUSMA VE İSHAL
Çocuklarda rastlanan kusma ve ishal hastalıklarının büyük bir bölümü virüslerden kaynaklanmaktadır. Mide rahatsızlığı genellikle birkaç gün sürmekte, hastalığa adeno- ya da rota-virüslerinin yolaçması durumunda hastalık daha zor seyretmekte ve iyileşme daha fazla zaman almaktadır. Çocuklardaki mide rahatsızlıklarından çok küçük bir oranı, yalnızca % 10’u, bakteri bulaşımından kaynaklanmaktadır.
Kusma ve ishal hastalığının tedavisinde en önemli nokta, vücuttaki sıvı dengesin yitimini engellemektir; vücut kuruluğuyla sonuçlanan sıvı yitimi, hastalığa yakalanan çocuğun yaşı ne kadar küçük olursa, çocuğun sağlığı için o kadar daha büyük bir tehdit oluşturur. On kilogram gelen bir çocuğun günlük sıvı gereksinimi bir litre olup, çocuğun kusma ya da ishal hastalığına her yakalanışında bu sıvı alma gereksinimi artmaktadır. Hafif seyreden mide rahatsızlıklarında çocuğa, meyvesuyu ya da süt gibi sıradan içecekler verilebilir.
Çocuğun kuruluğa varacak ölçüde sıvı yitimine uğraması, ishal formülü içeceği verilerek engellenebilir. Bu formül evde hazırlanmamalı, güvenlik nedenleriyle eczaneden alınmalıdır. Bu içeceği içen çocuk, kendisi için gerekli olan sıvıyı, tuzu ve şekeri doğru oranlarda almış olacaktır.
Yasak Olan Yiyecek Yok
Oulu Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Gençler Hastanesi’nden, Çocuk enfeksiyon hastalıkları uzman hekimi Dr. Marjo Renko, hastalığın hemen başında, yemek yemeğe istekli olması durumunda katı yiyeceklerin çocuğa çekinmeden verilebileceğini önermektedir. Konuya ilişkin olarak sürdürülen araştırmalar, hastalığın güç dönemlerinde bile, çocuğa verilen gıdalar kilo yitimini engellemekte ve iyileşimi hızlandırmaktadır. Gıda alan çocuk doğal olarak kilo yitimine fazla uğramayacak ve direnme gücü artacaktır.
-Aslına bakılacak olunursa, kusma ve ishal hastalıklarında çocuklara verilmesi yasak olan hiçbir yiyecek bulunmamaktadır. Fazla baharatlı, yağlı ya da kızarmış ve kavrulmuş yiyeceklerden kaçınmakta yarar vardır. Sindirimi güç gıdaların da verilmemesi iyi olur. Bunun dışında, çocuğa yemeğe ve içmeğe alışık olduğu bütün gıdalar verilebilir. Perhiz ya da çocuğu aç tutma, hiçbir biçimde önerilmemektedir, diye sürdürmektedir sözlerini, Marjo Renko.
Gazoz türü içeceklerdeki asit, çocuğun midesinin bulanmasına yol açsa da, çocuğun gazoz türü içeceklerden başka herhangi bir içeceği içmeyi reddetmesi durumunda, bu tür içecekler yasaklanmaz. Çocuk çok küçükse, annesütü verilebilir. Bebeklerdeki kusma ve ishal durumlarında emziren anneler emzirmeyi sürdürmelidirler.
Sağlık Gerileme Gösterirse Hekime Gitmeli
Kusma hastalığına yakalanmış çocuğun evde bakımı, ağız yoluyla çocuğa sıvı vermenin olanaksızlaştığı, çocuğun verilen sıvıları olduğu gibi çıkartmaya başladığı evrede iyice zorlaşır, neredeyse olanıksızlaşır.
Çocuğun sağlığı düşüş göstermeye başlarsa, neşesini yitirir, yorgun görünürse, yalnızca uyumak isteyip, oynamaya gücü yetmezse, bu çocuğun sıvı dengesinin kötüleştiğinin bir göstergesi olabilir. Bu durumda çocuk, Dr.Marjo Renko’ya göre, hemen hekime götürülmeli ve sağlık değerlendirmesi için gözetim altına alınmalıdır. Çocuk ağız yoluyla sıvı almaya yanaşmazsa, hastanede çocuğa sıvı, doğrudan damardan ya da mide hortumu yoluyla verilebilir. Bir günlük şiddetli bir kusma ya da ishal bile, küçük bir çocuğun ciddi oranda sıvı yitimine uğrayıp, vücudunun kuruması için yeterlidir.
Yorgunluk belirtilerinin yanısıra, kusma ve ishal hastalığının ikinci haftaya sarkması ya da ishalin yurtdışı bir geziden ülkeye dönülür dönülmez başlaması durumunda da, hekime gitmekte yarar vardır. İshal kanlıysa hiç zaman yitirlmeden hekime başvurulmalıdır.
Mide hastalıkları, ishal formülü içeceğinin yanısıra çocuğa sütasidi bakterileri verilerek de tedavi edilebilir. Sütasidi bakterileri, kusma ve ishalin süresini kısaltır, bağırsakların normal işleyişine dönmesinde yardımcı olurlar. Sütasidi bakterileri eczanede, içecek ya da yiyeceklerin içine katılmak üzere toz, ya da kapsül halinde satılmaktadır. Sütasidi bakterilerini aynı zamanda, yoğurtlar ve meyvesuları gibi bazı hazır gıdaların içine de katılmış olarak marketlerde bulmak olanaklıdır.
Mide hastalıkları aynı solunumyolu jastalıkları gibi, yani başka insanlarla yakın temas yoluyla bulaşır. El ve ağız dokunumu ya da herhangi bir ifrazat (tükürük, hapşuruk, sümük, vb.) damlası hastalığın kapılması için yeterlidir. Bu nedenle, özellikle yemeklerden önce ellerin yıkanması, kusma ve ishal hastalığının engellenmesi açısından çok önemlidir.
.................................................. ......................